01 Sune, 2021 Na’e fakamo’oni’i he pongipongi ni ‘e he Potungaue ki he Ngaahi Ngaue Lalahi (MOI) ha aleapau ngaue ki hono tanu mo e monomono ‘o e hala pule’anga ‘i ‘Eua. Ko e polokalama tokoni eni ‘a e Pangike ‘a Mamani ‘o fakafou mai ‘i he poloseki Tonga Climate Resilient Transport Project (TCRTP).
Na’e me’a tonu heni ‘a e ‘Eiki Minisita ‘o e Potungaue, ‘Akosita Havili Lavulavu, pehe ki he kau fakafofonga mei he Pangike ‘a Mamani, Potungaue ki he me’a fakapa’anga, mo e ngaahi kupu fekau’aki.
Na’a ne fakahoko foki ‘ene talamonu ki he konitulekitoa ‘i he teuaki ‘o e ngaue. Na’e fakaha foki ‘e he ‘Eiki Minisista ‘a e hounga’ia ‘a e Potungaue ‘i he ngaahi tokoni ‘a e Pangike ‘a Mamani mo e ‘amanaki ki he ngaahi ngaue ma’ongo’onga ‘e malava ‘i he fengaue’aki ko eni.
Ko e ‘Ahononou & Petani Quarry (Tonga) te nau fakahoko ‘ae ngaue ni pea ‘oku ‘amanaki ke kamata ‘a e ngaue ‘i Sune. Ko e GAUFF-IMC International Consortium mei Pilitania pea mo Siamane te ne tokanga’i ‘a e ngaue, ‘a ia ‘oku ne fengaue’aki moe kautaha ‘i Tonga ni ko e ITS Tonga Ltd.
‘Oku fakatou kau ‘i he aleapau ko eni ‘a e tanu pea moe monomono hala.’Oku kau heni hono fakafalahi, fakafo’ou ‘a e kanohala, ngaohi mo e fakatafenga vai pea mo valita ke a’usia ha tu’unga ke ne matu’uaki ‘a e ha’aha’a ‘o e feliuliuaki ‘a natula ‘o e konga hala ‘e 6 ‘i ‘Ohonua, Pangai, Angaha pea mo Ha’atu’a ‘oku kau ‘i he ngaue tanu ni. ‘Oku fe’unga mo e kilomita ‘e 6.3 fakakatoa pea ‘oku fakafuofua ke kakato ‘a e ngaue ni ‘i he ta’u ‘e 2.
Ko e ngaue monomono ‘e fakahoko ia ‘i he founga fo’ou ‘oku fua ‘aki e tu’unga ‘o e ngaue (Performance Based Maintenance) kae ‘ikai ko e founga anga maheni ‘a e lau ‘o e lahi e ngaue. ‘Oku fe’unga katoa mo e kilomita ‘e 35 ‘a e ngaahi hala ‘e kau he ngaue ko eni. ‘E lele hokohoko he ta’u ‘e 5 pea ‘oku taumu’a ke konga lahi ‘o e kau ngaue ki he polokalama ni ko e kainga ‘Eua pe. ‘I ha kakato ‘a e ngaahi ngaue tanu mo e monomono hala ni ‘e toe lelei mo malu ange ai e fehokotakinga ‘o e fefononga’aki ‘a e kainga.
NGATA’ANGA
Tuku atu mei he: Potungaue Ngaahi Ngaue Lalahi