18 Sanuali 2018 Na’e fakahoko ‘i he pongipongi ‘o e ‘aho ni ha fakataha ‘a e kau ‘Ofisa Ma’u Mafai ki he vevé kuo fakangofuá ‘o fakataumu’a ke talanoa’i ha ngaahi founga ‘e tokoni ke fakalakalaka ai ‘a ‘enau fakahoko fatongiá.
Ko e fakataha ni ne fakahoko ia ‘i he ‘Ofisi ‘o e Ma’u Mafai ki he Vevé ‘i Vaiola Motu’a pea ne nau lave foki ai ki he mahu’inga ke fakamālohia ‘a e Ngaahi Tu’utu’uni ki he Pule’i ‘o e ‘Atakai (Pule’i ‘o e Fakaveve mo e Veve) 2016, ke toe mahino ange ki he kakai ‘o e fonuá ‘a e laó pea mo e ngaahi tautea ‘e muimui mai ‘i hono maumau’i ‘a e lao ni.
Ko e taha he ngaahi me’a na’e ‘ohake ‘i he fakatahá ni, ko e mahino mai kuo tokolahi e kakai ne ‘osi tohi mo’uá. ‘Ikai ke ngata aí ka ‘oku lahi mo e kakai ‘oku ‘ikai ke mahino kiate kinautolu ‘a e lao ni.
Ko e mo’ua ki hono maumau’i ‘o e Ngaahi Tu’utu’uni ki he Pule’i ‘o e ‘Atakai, ‘oku kehekehe pē, ‘o fakatatau ki he konga ‘o e tu’utu’uní kuo maumau’i. Ko e lao ni ‘oku maumau’i ia ‘i he taimi ‘oku laku mo hono tutu ‘o e vevé ta’efakalao, he ko e veve kotoa pē ‘oku totonu ke ‘ave ki Tapuhia pe tānaki ‘i ha kapa veve .
Ko e fānau iikí ‘o ngata ki he ta’u 15, ‘oku ‘ikai ke tohi mo’ua kinautolu kā ko e tauhi fānaú ‘e fakahoko hono tohi mo’uá. Ko e ngaahi mo’uá ‘oku kamata mei he $20 ki he $2,000 ‘o fakatatau ki he lahi ‘o e hia kuo maumau’í.
Fakatatau ki he fakamatala kuo tuku mai mei he Va’a ‘o e ‘Ātakaí, ko e mo’ua ‘aki eni ‘e 67 kuo ‘osi tufa kiate kinautolu kuo nau maumau’i ‘a e lao ni ‘a ia ko e lēkooti eni mei he ta’u kuo ‘osí. Ko e lahi taha ‘o kinautolu ne tohi mo’uá ko e kau faka’uli pasi mo e taxi ‘i he ‘uhinga ko e ‘ikai ke ‘i ai ha tanaki’anga veve ‘i he loto pasi pea mo e taxi.
Na’e ‘i ai foki mo e mo’ua ki hono tutu ‘o e vevé ‘a ia ‘oku $50, pea hoko hake ki ai ‘a e mo’ua ki he laku veve ‘a ia ‘oku $20. Na’e ‘i ai leva mo e ngaahi mo’ua ki he tutu ‘o e veve koná ‘a ia ‘oku $500.
Na’e ‘i ai foki ‘a e tokanga ‘a e kau ma’u fakatahá ki he ni’ihi ‘o e kakai ‘o e fonua, ‘oku nau ngāue’aki ha ngaahi ‘uhinga kehekehe ke fakatonuhia’i’aki ‘a ‘enau maumau’i e lao ni. Ne nau tapou ai pē ki he kakai ‘o e fonuá ko e ngāue ko ‘eni ‘oku fakahoko, ko e ‘ofa fonua pē pea ko e feinga pē ki ha founga ‘e toe ma’a ange ai hotau fonuá pea ki he lelei fakalukufua ki he mo’ui ‘a e kakaí.
Na’e kau atu ki he fakatahá ‘a e ongo ‘ōfisa mei he Va’a ‘o e ‘Atakaí, Potungāue Mo’uí, Ma’u Mafai ki he Vevé pea mo e ‘ōfisa mei he Potungāue Polisí.
NGATA’ANGA
Tukuatu mei he Potungaue Fakamatala ‘Ea, Ma’u’anga Ivi, Ma’u’anga Fakamatala, Tokangaekina Fakatamaki Fakaenatula, ‘Atakai, Feliuliuaki ‘o e ‘Ea mo e Fetu’utaki