10th October 2016 …ko e kaveinga ia ‘o e ‘Aho fakamamani lahi ‘o e Me’atokoni ‘I he ‘aho 16 ‘Okatopa 2016. ‘Oku fakataumu’a ia ke fakafepaki’I e fiekaia. ‘I he ‘aho 16 ‘o ‘Okatopa ‘e kau fakataha ai ‘a e kakai ‘o mamani ‘I hono talaki ‘enau lototaha ke faka’auha ‘a e fiekaia ‘i hotau kuonga, koe’uhi koe fika pe ‘oku tali ‘i mamani ki he fiekaia ko e noa.
Fakatatau ki he Kautaha Me’atokoni mo e Ngoue ‘a e ngaahi Pule’anga Fakatahataha, koe lahi ange ‘a e feliliuaki ‘a e ‘ea, ‘a e tefito’i me’a ‘oku ne uesia tamaki fakamamani lahi ‘a e malu faka- me’atokoni, fakalakalaka tu’uloa pea mo hono faka’auha ‘o e mo’ui masivesiva.
Ko hono ‘ai ke toe mahino ange, kapau ‘e ‘ikai ke lalaka fakataha ‘a e ngaahi sekitoa ki he Ngoue, Vaotātā mo e Toutai mo e feliliuliuaki ‘a e ‘ea pea mo fakalelei’i ‘a e sisitemi ma’u’anga me’atokoni ke malohi ange ‘e vave ni pe ‘a e hoko ‘a e fiekaia ko e palopalema ‘i Tonga.
‘Oku mahino ‘aupito ‘eni ki he Pule’anga Tonga. ‘I Siulai ‘o e ta’u ni ‘I Loma, na’e kau atu ‘a e Minisita ki he Ngoue, Me’atokoni, Vaotātā moe Toutai, Hon. Semisi Tauelangi Fakahau ki he fakataha hono 32 ‘a e FAO fekau’aki mo e Toutai, ‘a ia ‘oku kau foki ‘a Tonga ‘I he ngaahi fonua ‘e 34 kuo nau fakamo’oni ki he aleapau Port State Measures, ko e fuofua talite eni fakamamani lahi ‘oku fakataumu’a ki hono fakafepaki’I e toutai ta’efakalao, mo e toutai ‘oku ‘ikai ke lekooti pe mapule’i.
‘Oku ‘I ai foki ‘a e totonu ‘a e taha kotoa pe ke ne ma’u ‘a e me’atokoni mo’ui lelei ‘o hange ko e vai inu ‘oku ma’a. Ka ‘I Tonga ni ‘oku ‘ikai ke tofuhia ‘a e kakai Tonga kotoape ‘i he ‘inasi ‘I he me’atokoni mo’ui lelei. Ko ia, ‘e anga fefe ha’atau ngaue’i fakafonua ‘a e me’a ni?
Ko e Taumu’a fika 3 ‘o e Ola fika 2 ‘i he Hala Fononga, ‘a e Palani Fakafonua ki hono Ta’ofi mo Pule’i ‘a e ngaahi Fokoutua ‘ikai ke Pipihi, ‘oku tokanga ki he taumu’a ko’eni, pea ‘oku mau faka’amu ke mou ‘ilo’i ‘a e me’a ni ‘o fou ‘i he fengaue’aki fakataha ‘a e Potungaue Ngoue, Me’atokoni, Vaotātā mo e Toutai pea mo e Tonga Mo’ui Lelei ‘i he uike ni.
Fanongo leva ki he palani ‘a Tonga ki hono fakafepaki’I e uesia tamaki ‘e he feliuliuaki ‘o e ‘ea ‘a ’etau me’atokoni mo e ngoue, mei he ni’ihi ‘o e kau taki ‘oku nau poupou ke fakalahi ‘a e me’atokoni mo e ngoue ‘i Tonga ni. ‘E fakahoko atu ha potalanoa pea mo e Pule Le’ole’o ‘o e Potungaue Ngoue, Me’atokoni mo e Vaotata, Tevita Faka’osi, Pule ‘o e Toutai, Toketa Tu’ikolongahau Halafihi , pea tataki ‘e he Pule ‘o e Kautaha Tonga Mo’ui Lelei, Seini Filiai.
‘I he poo ni, Monite 10 ‘o ‘Okatopa, 2016
Taimi 8 efiafi ‘I he Dulous Broadcasting Network/D.B.N.
Tonga Mo’uilelei! Mo’uiLelei, Mo’uiFiefia!
Issued by Ministry of Agriculture, Food and Forests, Ministry of Fisheries and TongaHealth.