01 Novema 2018 ENGLISH ‘Oku loto‘a e ‘Ofisi ‘o e ‘Ateni Seniale ke fakaha ke mea’i ‘e he Hou’eiki mo ‘ilo ki ai ‘a e kakai ‘o e Fonua, ‘e fakahoko ‘a e Uike Lao 2018 mei he ‘aho Sapate 4 Novema ki he ‘aho Falaite 9 Novema 2018.
Ko e kaveinga ki he Uike Lao 2018 ko e Lao mo e Ngaluope (Law and Cyberspace).
Ko e taumu’a ‘o e Uike Lao 2018 ke fakaha ki he kakai ‘o e fonua ‘a e lao ‘oku ngaue’aki ki hono ngaue’aki ‘o e ngaluope, pea pehe ki he ngaahi lelei mo e ngaahi pole lolotonga ‘i hono ngaue’aki ‘o e ngaluope mei he ngaahi komipiuta mo e ngaahi komipiuta to’oto’o, pea ko e faka’amu ko kinautolu ‘oku nau ngaue’aki ‘a e ngaluope, tautautefito ki he fanau mo e to’utupu, tenau fakatokanga’i ange ‘a e ngaahi fakatu’utamaki ‘i he ngaluope, pea kenau fakahaofi kinautolu mei he ngaahi fakatu’utamaki ko’eni ‘aki ‘enau ngaue fakapotopoto pe ‘a kinautolu pe ko ha tokanga’i makehe kinautolu ‘e he kau tauhi fanau.
Ko e ta’u hono hongofulu-ma taha (11) eni ‘a hono fakahoko ‘e he ‘Ofisi ‘o e ‘Ateni Seniale ‘a e Uike Lao.
‘Oku fakahoko ‘a e Uike Lao ‘i he ta’u kotoa pe ke faka-manatu hono foaki ‘o e
Konisitutone ‘e he ‘Ene ‘Afio kuo Ungafonua, Kingi Siaosi Tupou I ‘i he ‘aho 4 Novema 1875.
‘I he ‘aho Sapate 4 Novema 2018, ko e ta’u ia ‘e 143 mei hono foaki ‘o e Konisitutone, ko e lao ma’olunga taha ia, pea ko e makatu’unga ia ‘o e ngaahi lao mo e ngaahi mafai kotoa pe ‘i he Fonua.
Ko ia ai, ‘e kamata’aki ‘a eUike Lao ‘a e ouau lotu fakamanatu ‘i he ‘aho Sapate 4 Novema 2018 ‘i he Falelotu Senituli ‘o e Siasi Uesiliana Tau’ataina ‘o Tonga ‘i
Nuku’alofa, pea ‘e tataki ia ‘e he tangata’eiki Palesiteni ‘o e Siasi Uesiliana Tau’ataina ‘o Tonga, Dr Faifekau ‘Ahio.
Lolotonga ‘a e Uike Lao 2018, ‘e fakamanatu foki ‘e he ‘Ofisi ‘o e ‘Ateni Seniale ‘a e hokosia ‘a e ta’u ‘e 30 ‘a hono fokotu’u ‘o e lakanga ‘Ateni Seniale pea mo e Fakahinohino Lao Seniale ‘e He’ene ‘Afio ‘a e Tama Tu’i kuo Ungafonua, Tama ko Kingi Tauha’afau Tupou IV, ‘a ia ko ‘Ene ‘Afio ko e fuofua Tonga ia na’a ne lava’i kakato ‘a e maa’imoa ako mata’itohi lao.
Ko e ‘Ateni Seniale ko e ‘Ofisa Lao ‘Uluaki ia ‘o e Kalauni, pea ko e Fakahinohino Lao Seniale ko e ‘Ofisa Lao Ua ia ‘o e Kalauni.
Ko e fokotu’u ‘a e ongo lakanga ni ‘i he 1988 ko e kamata ia ke fakahoko mo tataki ‘e he kau Tonga kuo nau lava’i lelei ‘a e ako mata’itohi lao ‘a e kotoa ‘a e ngaahi ngaue faka-lao ma’ae Pule’anga pea mo e kakai ‘o e Fonua.
Ko e fuofua ‘Ateni Seniale ko Tevita Poasi Tupou, ‘a ia na’e fakanofo ‘e He’ene ‘Afio kuo Ungafonua, Tama Tu’i ko Kingi Siaosi Tupou V ko ‘Eiki Tupou ‘o Kolofo’ou, ko e ‘Eiki Law ‘a ‘Ene ‘Afio pea Memipa ‘o e Fakataha Tokoni. Ko e fuofua Fakahinohino Lao Seniale ko ‘Aisea Havea Taumoepeau, ‘a ia na’e to e hoko ko e ‘Ateni Seniale, pea ko ia ‘oku ‘Omipatimei ‘i he lolotonga ni.
Kimu’a pea fokotu’u ‘a e ongo lakanga ni, ko e ngaahi ngaue faka-lao ‘a e Pule’anga na’e fakahoko ia ‘e he Solisitoa ‘a e Kalauni (Crown Solicitor), pea na’e fakahoko fatongia ia ‘i he malumalu ‘o e ‘Ofisi ‘o e Palemia. Ko e lakanga koia na’e ngaue ai ‘a e kau muli mei Pilitania pea mo ‘Aositelelia, pea toki fakanofo ‘a Taniela Hoko’ila Tufui, kuo ne pekia, ko e fuofua Tonga ke Solisitoa ‘a e Kalauni, pea toki hoko ko e Sekelitali Pule mo e Sekelitali ki he Kapineti, pea toki fakanofo ‘e He’ene ‘Afio kuo Ungafonua Tama Tu’i ko Kingi Siaosi Tupou V ke hoko ko ‘Eiki Tufui ‘o Talaheu, ko e ‘Eiki Lao ‘a ‘Ene ‘Afio mo e Memipa ‘o e Fakataha Tokoni.
‘E fakahoko ‘a e Uike Lao ‘i he ngaahi polokalama felafoaki ‘e fakahoko atu mei he Letio FM 90 ‘a e Letio Tonga ‘i he taimi 5 efiafi ki he 6.30 efiafi mei he ‘aho Monite 5 Novema ki he Falaite 9 Novema.
‘I he ‘aho Tusite 6 Novema 2018 é fakahoko ‘a e polokalama Fakafe’iloaki (Open Day) ‘e fakaava ‘e he ‘Eiki Minisita ki he Fakamatala mo e Fetu’utaki, Poasi Tei, ‘i he Digicel Square ‘i Nuku’alofa, ma’ae fanau ako lautohi si’i ‘e ni’ihi mei he ngaahi vahenga Hahake mo Hihifo ‘o Tongatapu. ‘E fakahoko ki he fanau ako ‘a e ngaahi fakamatala mei he ‘Ofisi ‘o e ‘Ateni Seniale, Kau Polisi Tonga, Kautaha Fetu’utaki ‘o Tonga, Kautaha Digicel, CERT Tonga pea mo e ngaahi kupu fekau’aki kehe ‘oku nau poupou ki hono ngaue’aki malu ‘o e ngaluope. ‘E fakahoko foki pea mo e ngaahi polokalama kehe mo e ngaahi fe’auhi ma’ae fanau ako.
Ko e ngaahi polokalma kotoa pe ‘e fakamafola atu ia ‘i he Letio Tonga telia ‘a kinautolu tenau me’a mai mei he ngaahi ‘otu motu pehe kia tekinautolu tenau me’a mai mei muli ‘i he ngaluope.
‘Oku fakaafe’i atu ‘e he ‘Ofisi ‘o e ‘Ateni Seniale ‘a Hou’eiki mo e Kakai ‘o e Fonua kenau kau mai ‘i hono fakamanatu ‘a e pule mo e ngaue ‘a e lao ‘i Tonga ni, pea mo e ngaue’aki ‘a e lao ke tokoni ki hono malu’i ‘a kinautolu ‘oku nau ngaue’aki ‘a e ngaluope, pea ke fakalotolahi’i ‘a hono ngaue’aki ‘a e ngaluope ke fakalakalaka ‘a e tu’unga mo’ui ‘a e kakai ‘o e Fonua.
NGATAʻANGA ‘O E FAKAʻATᾹ FAKAMATALA
Ki ha toe fakamatala, kātaki ‘o fetuʻutaki kia:
‘Aminiasi Kefu,
‘Ateni Seniale Leʻoleʻo mo e Talekita ki he Ngaahi Talatalaaki Hia ‘a e Puleʻanga,
‘Ofisi ‘o e ‘Ateni Seniale
Fika Telefoni ‘o e ‘Ofisi: (676) 24055/24007 / Laine Hangatonu: (676) 25347 / Fika telefoni toʻotoʻo: 7715314
‘Imeili: dpp@crownlaw.gov.to